Korleis står det til med det kommunale bustadtilbodet i små distriktskommunar? Det har forskarar frå Nordlandsforskning og Nord universitet sett nærmare på.
BOVEL-forskarane Trond Bliksvær og Lea Louise Videt ved Nordlandsforskning, og Asgeir Solstad ved Nord universitet kastar lys over ein lite utforska del av norsk bustadpolitikk: det kommunale bustadtilbodet i små distriktskommunar i kapittel to i boka: Bustadtilbodet i velferdsstaten.
Dei finn både fellestrekk og variasjonar mellom ulike distriktskommunars bustadbehov og praksisar knytte til kommunal bustadutleige.
Rundt halvparten av kommunane i Noreg har færre enn 5 000 innbyggarar, og mange av desse ligg langt unna større byområde. Likevel har denne delen av bustadsektoren fått lite merksemd i forskinga, som ofte har hatt storbyane i fokus.
Basert på empiriske data frå ei spørjeundersøking svart på av tilsette i 170 kommunale bustadkontor og kvalitative intervju i seks nordnorske kommunar, viser studien både likskapar og forskjellar i korleis mindre distriktskommunar handterer kommunale utleigebustadar og i kva typar behov dei dekker.
Dekker ulike behov
– Dei aller minste kommunane har ofte få vanskelegstilte med samansette utfordringar. Her blir kommunale bustadar gjerne brukte til å huse offentleg tilsette eller arbeidskraft tilknytt lokal industri, seier forskarane.
– Dei større distriktskommunane i utvalet står derimot overfor meir komplekse utfordringar, med behov for bustadar og tenester til ressurskrevjande innbyggarar med rus- og psykiske helseproblem – utfordringar som minner om dei ein finn i større byar.
Manglande vedlikehald
Eit gjennomgåande funn i alle casekommunane er forfall og manglande vedlikehald av den kommunale bustadmassen. Dette kan ha alvorlege konsekvensar for buforholda til dei innbyggarane som får tilbod om bustadane.
BOVEL-forskarane understrekar behovet for meir tilpassa bustadpolitikk i distrikta og etterlyser auka merksemd rundt vedlikehald og investeringar i kommunale bustadar – også utanfor dei store byane.
Om boka
Boka «Velferdsstatens boligtilbud: Kommunale utleieboliger i Norge» er redigert av Jardar Sørvoll, Ingar Brattbakk og Maja Flåto. Blant bidragsytarane er fleire av forskarane som er knytt til Senter for bustad- og velferdsforsking (BOVEL).
I antologien blir kommunal bustadutleige belyst frå ulike vinklar og med varierte kvalitative og kvantitative metodar. Bidragsytarane har bakgrunn frå sosiologi, samfunnsgeografi, sosialt arbeid og samfunnsøkonomi.
Samla sett teiknar boka eit nyansert bilde av grunntrekk og variasjonar i den kommunale utleigesektoren, som utfyller den eksisterande forskingslitteraturen om kommunal bustad som bustadsosialt verkemiddel, heim, erstatning for statlege institusjonar, og arena for oppvekst og integrasjon.
Referanse
Sørvoll, J.; Brattbakk, I. og Flåto, M. (2025). Velferdsstatens boligtilbud: Kommunale utleieboliger i Norge. Cappelen Damm Forskning (cdforskning.no)
Boka er opent tilgjengeleg.
Foto: Unsplash.com